Pieter Langeveld en Dennis Rodenburg
AI in de landbouw
Ook op Texel hebben agrariërs te maken met uitdagingen. Strengere regelgeving, lage opbrengsten en forse investeringen zetten de marges onder druk. Ook het gebrek aan arbeidskrachten is in deze sector een groeiend probleem. Toch laten jonge boeren op ons eiland zich niet uit het veld slaan. Volgens Pieter Langeveld (33) en Dennis Rodenburg (22) zit Texel bij de voorlopers als het gaat om het toepassen van kunstmatige intelligentie (AI) in de landbouw. ‘Als je bij de blijvers wilt horen, dan moet je mee met de ontwikkelingen.’
In 2013 stapte Pieter Langeveld in bij het bedrijf van zijn ouders en twee jaar terug nam hij samen met echtgenote Marjet de boerderij met camping en B&B over. Een traditioneel akkerbouwbedrijf dat aardappelen, bieten, graan en uien verbouwt. Net als zijn vader dat was, is ook Pieter voortdurend bezig met innovaties voor efficiëntere werkprocessen in zijn bedrijf. ‘Boeren zijn een beetje lui. Dus we doen er alles aan om ervoor te zorgen dat we het werk niet zelf hoeven doen’, grapt hij. Om serieus te vervolgen: ‘We kunnen nauwelijks mensen vinden, maar het werk moet wel gebeuren. Door de inzet van slimme machines kunnen we besparen op arbeid en ervoor zorgen dat de kwaliteit van ons product omhooggaat, waardoor ook de opbrengst toeneemt.’
Maatsortering met camera’s
Langeveld was een van de tien boeren in Nederland die een Optica aanschafte, een aardappelsorteermachine waarin AI-technieken zijn toegepast. De machine sorteert met camera’s de aardappelen op kwaliteit, scheidt ze van de kluiten en zorgt ervoor dat de piepers over tien sporen worden verdeeld. Via lopende banden worden de knollen onder camera’s doorgeleid die vijf foto’s maken van elke aardappel. Die krijgt vervolgens een waarde en een kleur toegekend. Afhankelijk van de kleur blaast de machine de aardappel van de band af in de juiste sorteerbak, waarna de aardappelen in kisten of zakken worden verpakt. ‘We kunnen zelf de waardes instellen waarop de machine selecteert en de slechte exemplaren eruit gooit. Daarbij moet je denken aan schurft, schade en rot. Hoe hoger het getal, hoe beter de aardappel. Deze machine kan tien ton aardappelen per uur sorteren. In het verleden konden we dertig ton over de hele dag doen. Dit apparaat kan 80 tot 85 procent van het werk doen. De rest moet door mensen gebeuren. We besparen op piekmomenten zo’n drie tot vier mensen.’
Röntgen
De agrariër uit Eierland werkt voor het derde seizoen met de sorteermachine. ‘Het mooie is dat de machine op afstand wordt ingeleerd en getraind. Bijna wekelijks krijgen we wel updates die ervoor zorgen dat de selectie nog beter gebeurt. Door zelf data aan te leveren en feedback te geven, maken we het apparaat slimmer waardoor de prestaties omhooggaan. We zien al veel verbeteringen.’ Volgens Langeveld staan er op Texel inmiddels zo’n zes tot zeven Optica’s. ‘Het is een flinke investering, die je in ongeveer tien jaar tijd kunt terugverdienen met arbeidsbesparing. Daarnaast sorteren wij ook voor andere Texelse boeren.’ Hij zou graag al een volgende innovatieve stap willen doorvoeren: sorteren op basis van röntgen. ‘Dat gebeurt al in de bloembollen. Aardappelen worden nu nog op uiterlijk geselecteerd, maar met röntgen wordt het gewas van binnen bekeken en is direct zichtbaar of er bijvoorbeeld rot in zit. De technieken zijn er dus al, maar de software loopt achter.’
Slim spuiten
Waar Pieter vooral bezig is met AI-machines in de schuur, richt Dennis Rodenburg zich op slimme toepassingen tijdens de groei op het land, met machine learning en kunstmatige intelligentie. Hij ontwikkelde een techniek om heel gericht onkruid te bestrijden in grasland. ‘Nogal wat boeren hebben in hun grasland last van ridderzuring, een onkruid dat veel voorkomt en zich snel uitbreidt. Eerder moest het hele veld worden bespoten om het weg te krijgen, maar door het samenvoegen van bestaande technieken heb ik een manier ontwikkeld waardoor dat veel slimmer en goedkoper kan’, vertelt Rodenburg enthousiast. Hij laat een drone over het veld vliegen die op hoge resolutie foto’s maakt. ‘Elke 0.7 seconden maakt de drone een foto. Al die foto’s koppel ik aan elkaar, zodat tot op de centimeter zichtbaar is waar onkruid staat. Dat geef ik op de fotokaart aan. Die informatie wordt ingevoerd in een spotsprayer, dat is een bestaande spuitmachine waarvan je de instelling van de spuitdoppen kunt reguleren. Ik heb een algoritme ontwikkeld voor de sprayer, zodat die GPS-gestuurd op basis van X- en Y-coördinaten exact weet op welk plekje gespoten moet worden. Zo wordt dus alleen het onkruid bespoten. Met deze nieuwe techniek hebben we maar zo’n vijftien procent nodig van het bestrijdingsmiddel. Dit levert een forse besparing op en is milieutechnisch ook interessant.’
Precisielandbouw
Rodenburg groeide op IJsboerderij Labora op en werkte de eerste jaren mee in het bedrijf. Na het overlijden van zijn vader nam zijn oudere zus Mylene in 2022 de bedrijfsvoering over en ontstond er voor Dennis ruimte om zich verder te ontwikkelen in zijn interessegebied: precisielandbouw en computers. Inmiddels is hij voltijd bezig met zijn bedrijf: Rodenburg Precisielandbouw. ‘Zelf hadden we ook last van ridderzuring in het grasland en ik dacht na over manieren om dat efficiënt te bestrijden. De drone die ik in 2023 kocht bood goede mogelijkheden om landerijen vanuit de lucht goed in beeld te brengen, maar een combinatie van die techniek met de spotsprayer was er niet. Uiteindelijk heb ik zelf uitgevonden hoe we de besturing van die machine konden beïnvloeden. Met een algoritme op maat is het gelukt om van een domme spuit een slimme spuit te maken.’ Inmiddels is Rodenburg ook buiten Texel actief met de bestrijding van ridderzuring. ‘Ik vlieg ook met de drone bij bedrijven in de Achterhoek, Emmeloord en Nistelrooij.’ Zijn methode wordt ook succesvol ingezet om plaatsspecifiek aardappelopslag – achtergebleven aardappelplantjes tussen een volgend gewas; red. – tegen te gaan.
Next level
Door te sparren met diverse Texelse agrariërs onderzocht Rodenburg de vraag naar mogelijke andere toepassingen. ‘Gewasbeschermingsmiddelen zijn kostbaar, maar boeren kunnen helaas niet zonder. Dus moet je ervoor zorgen dat je zo min mogelijk hoeft te spuiten. Dat heeft natuurlijk veel meer voordelen.’
Samen met Loonbedrijf Van der Star en TexelSun Mechanisatie investeerde Rodenburg zo’n honderddertigduizend euro in de aanschaf van een Ecorobotix, een next level spotsprayer. Deze machine werkt met een AI-gestuurd camerasysteem dat in staat is gewassen te herkennen en te identificeren, waardoor de robot alleen spuit op de plekken waar dat nodig is en de gewasplanten niet worden geraakt. ‘Doordat de machine met eigen licht werkt, kunnen we ook ’s nachts rijden. In sommige gewassen komt het er heel nauw op aan wanneer je gaat spuiten. Dan kan het best zo zijn dat ’s nachts het beste moment van de dag is. En dat kunnen we nu benutten.’ De Ecorobotix wordt komend jaar voor het eerst op Texel ingezet. ‘De toepassing is heel breed, doordat de gewassen herkend worden. Je kunt voor elk gewas een algoritme aankopen. Natuurlijk zijn daar flinke kosten aan verbonden en starten we met de gewassen die het meest op Texel worden geteeld.’ Rodenburg hoopt dat veel boeren op het eiland de machine zullen inhuren. ‘Het is een behoorlijke investering die we wel moeten terugverdienen. Dat lukt niet als er meerdere van deze machines op Texel zouden rondrijden.’ Hij heeft er wel vertrouwen dat dit gaat gebeuren. ‘De besparing op gewasbeschermingsmiddelen is substantieel, dus dat rekensommetjes is snel gemaakt.’
Regelgeving stap voor blijven
Volgens beide agrariërs zullen er op korte termijn veel nieuwe toepassingen op de markt komen. ‘Wij hebben bijvoorbeeld al een cameragestuurde schoffel gekocht om het onkruid tussen de suikerbieten te verwijderen. Veel mensen beseffen het niet, maar boeren spuiten echt niet voor hun lol. Het is keihard nodig om ziektes en onkruid te bestrijden. Daarnaast wordt de regelgeving steeds strenger. We hebben nu nog niet de verplichting om de nieuwste technieken te gebruiken, maar dat gaat ongetwijfeld komen. Het telen van gewassen wordt steeds lastiger en vraagt enorme investeringen. De sector moet wel de tijd en de ruimte krijgen om te investeren in innovaties. Wij proberen de regelgeving een stap voor te zijn, maar op veel plekken zie je dat de achterban nog niet zo ver is. Daar kijken boeren de kat uit de boom. Gelukkig lopen we hier redelijk voorop met innovaties. Kijk maar naar de sorteermachines met optica en het grote aantal melkrobots. Op Texel zijn we op elkaar aangewezen. Daarom ben ik heel blij met alle nieuwe toepassingen die er nu op het eiland beschikbaar zijn’, besluit Langeveld.
